5.01.2015 r.
„Sąd – w tym składzie – nie będzie tolerował łamania przez organy administracji publicznej zasady praworządności, która jest podstawą idei państwa prawnego”
z wyroku WSA w Warszawie w sprawie przyznawania dotacji grupom producenckim owoców i warzyw.
W rezultacie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej nie tylko rolnicy indywidualni uzyskali prawo do dopłat, lecz także pojawiła się możliwość uzyskania dotacji przez grupy producentów rolnych na unowocześnienie przechowywania i przetwarzania warzyw i owoców. W rezultacie powstało około 300 grup producentów. Grupy te wystąpiły i uzyskały dotacje w łącznej wysokości ok. 7 mld złotych. Ponadto grupy producentów oczekują na rozpatrzenie wniosków o kolejne dotacje.
Program dotacji został skontrolowany przez audytorów Unii Europejskiej. Według informacji prasowych zakwestionowali oni sposób prowadzenia postępowań w sprawach o przyznanie pomocy finansowej grupom producenckim i tym samym zasadność zaaprobowania istotnej części wniosków. Według serwisów prasowych Polsce grozi zwrot wypłaconych dotacji w kwocie kilku miliardów złotych i będzie tego musiał dokonać budżet państwa. Można być pewnym, że Minister Rolnictwa zażąda pokrycia tych kosztów od odrębnej od Skarbu Państwa osoby prawnej, jaką jest Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
W rezultacie w roku 2014 Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa znacznie utrudniła dostęp do dalszych dotacji poprzez zmianę praktyki rozpatrywania wniosków. Jak się wydaje, ARiMR już wcześniej wielokrotnie naruszała prawo przy rozpatrywania wniosków o dotację. Przykłady tego można znaleźć w prasie fachowej, lokalnej i w orzecznictwie sądów administracyjnych.
Należy pamiętać, że grupa producencka uzyskuje dotacje na działalność i dokonane realizacje. Oznacza, to, że producenci rolni często finansują daną inwestycję ze środków własnych lub kredytu. Z uwagi na niewielką stopę zysku uzyskiwaną przez producentów rolnych w przeszłości i obecnie oraz stosunkowo niezbyt duże gospodarstwa (w każdym razie w stosunku do kosztów planowanych inwestycji), w praktyce nie zdarza się realizacja inwestycji w całości lub znacznej części ze środków własnych grupy producentów rolnych.
Oznacza to, że inwestycje realizowane są z pozyskiwanego na konkretny cel inwestycyjny komercyjnego kredytu bankowego. Oczywiste jest, że plan przedsięwzięcia inwestycyjnego uwzględnia dotację w określonej wysokości, co oznacza znaczące zmniejszenie obciążenia inwestycji kosztami spłaty kredytu wraz z odsetkami. Oczywiste jest, że bussines plan inwestycji zakłada szybkie pozyskanie dotacji po zakończeniu inwestycji i w rezultacie częściową spłatę kredytu i zmniejszenie obciążeń.
Tym samym niezwykle istotne dla grup producenckich, które powstają przede wszystkim dla otrzymywania dotacji, jest sprawne rozpatrywanie wniosków o dotację, dotrzymywanie terminów ustawowych rozpatrywania tych wniosków a przede wszystkim rozpatrywanie ich zgodnie z prawem Unii Europejskiej i krajowym.
Ten wpis stanowi fragment artykułu mec. Romana Comi, który zostanie niebawem opublikowany w prasie fachowej. Tekst ten obejmie analizę orzecznictwa sądów administracyjnych dotyczących pomocy finansowej dla grup producentów owoców i warzyw. Artykuł dostępny jest również pod poniższym linkiem. Zapraszamy do lektury!